Xơ gan là gì?
Xơ gan là tình trạng tổn thương không hồi phục của tế bào gan. Phần gan bị xơ không còn chức năng hoạt động. Nguyên nhân phổ biến của xơ gan bao gồm viêm gan, rối loạn sử dụng rượu, gan nhiễm mỡ,… Điều trị bệnh gan có thể ngăn chặn xơ gan trở nên tồi tệ hơn và hạn chế các biến chứng của bệnh
1Tăng áp lực tĩnh mạch cửa
Tăng áp lực tĩnh mạch cửa là tình trạng tăng áp lực trong lòng tĩnh mạch. Bệnh xơ gan sẽ làm chậm lưu lượng máu thường xuyên qua gan. Điều này làm tăng áp lực trong tĩnh mạch đưa máu đến gan.
Tăng áp lực tĩnh mạch cửa gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, trong đó có biến chứng xuất huyết tiêu hóa.
-800x450.png "Tăng áp lực tĩnh mạch cửa")
Tăng áp lực tĩnh mạch cửa
2Phù chân và báng bụng
Xơ gan gây giãn động mạch ngoại biên, làm giảm lượng máu đến các cơ quan, đặc biệt là thận.
Điều này làm kích hoạt hệ thống Renin-Angiotensin-Aldosteron – yếu tố quan trọng điều chỉnh thể tích máu và sức cản mạch máu toàn thân – tăng tái hấp thu muối và nước ở thận, tăng thể tích lòng mạch, gây ra phù chân và báng bụng – sự tích tụ bệnh lý của chất lỏng trong khoang phúc mạc.
-800x450.jpg "Báng bụng là một trong những biến chứng của xơ gan")
Báng bụng là một trong những biến chứng của xơ gan
3Cường lách
Tăng áp tĩnh mạch cửa có thể khiến các tế bào bạch cầu và tiểu cầu bị giữ lại ở lách. Điều này làm cho lá lách sưng lên hay còn được gọi là hiện tượng cường lách. Việc giảm tế bào bạch cầu và tiểu cầu trong máu của bạn có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh xơ gan.
Cường lách là một biến chứng thường gặp trong xơ gan
4Xuất huyết tiêu hoá
Bên cạnh việc gây cường lách, tăng áp tĩnh mạch cửa còn có thể khiến máu chuyển hướng đến các tĩnh mạch nhỏ hơn. Khi đó, áp lực ở các tĩnh mạch này tăng thêm và có thể làm vỡ các mạch máu này, gây xuất huyết nghiêm trọng.
Xuất huyết tiêu hóa là biến chứng rất nguy hiểm của xơ gan, thường xuất hiện ở giai đoạn cuối của bệnh.
-800x450.jpg "Hình ảnh xuất huyết tiêu hoá được ghi nhận qua nội soi")
Hình ảnh xuất huyết tiêu hoá được ghi nhận qua nội soi
5Nhiễm trùng
Khi bị xơ gan, hệ thống miễn dịch của bạn bị ảnh hưởng và bạn có thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn. Ngoài ra, báng bụng có thể dẫn đến viêm phúc mạc do vi khuẩn – một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, có thể làm tăng tỉ lệ tử vong của người bệnh.
Xơ gan làm hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện cho các bệnh nhiễm trùng
6Suy dinh dưỡng
Gan là cơ quan quan trọng trong quá trình xử lý và hấp thu các chất dinh dưỡng. Việc gan bị tổn thương sẽ làm cho quá trình này trở nên khó khăn hơn và dẫn đến tình trạng sụt cân cũng như suy nhược cơ thể.
-800x450.jpg "Gan bị xơ làm hạn chế chức năng hấp thu dinh dưỡng gây tình trạng sụt cân")
Gan bị xơ làm hạn chế chức năng hấp thu dinh dưỡng gây tình trạng sụt cân
7Bệnh não gan
Bệnh não gan là một hội chứng rối loạn hệ thần kinh tạm thời do gan bị tổn thương và không thể loại bỏ độc tố khỏi máu.
Những chất độc này sau đó có thể tích tụ trong não và gây ra rối loạn tâm thần. Theo thời gian, bệnh não gan có thể tiến triển thành hôn mê do bệnh não gan.
Để có thể cải thiện biến chứng này nói riêng và tình trạng xơ gan nói chung, bạn có thể tham khảo sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ chức năng gan, đồng thời kết hợp với lối sống lạnh mạnh, khoa học.
-800x450.png "Bệnh não gan là một biến chứng thần kinh nghiêm trọng dẫn đến tử vong trong bệnh xơ gan")
Bệnh não gan là một biến chứng thần kinh nghiêm trọng dẫn đến tử vong trong bệnh xơ gan
8Bệnh vàng da
Vàng da xảy ra khi gan bị bệnh và không thể loại bỏ được bilirubin – một chất thải của máu – ra khỏi cơ thể. Vàng da thường biểu hiện vàng mắt và nước tiểu sẫm màu.
-800x450.jpeg "Vàng mắt trong xơ gan")
Vàng mắt trong xơ gan
9Các bệnh về xương
Một số người bị xơ gan sẽ xuất hiện tình trạng mất sức mạnh của xương và có nguy cơ gãy xương cao hơn.
Một nghiên cứu năm 2017 cho kết quả tỷ lệ gãy xương đối với những người có và không có xơ gan lần lượt là 29,1% và 17,2%. Bên cạnh đó, bệnh nhân mắc xơ gan có nhiều biến chứng hơn và tỉ lệ tử vong trong 30 ngày sau khi gãy xương cao hơn [1].
Bệnh nhân xơ gan có nguy cơ gãy xương cao hơn
10Tăng nguy cơ ung thư gan
Những bệnh nhân xơ gan có nguy cơ ung thư gan cao hơn so với những bệnh nhân không mắc xơ gan.
Một nghiên cứu đoàn hệ tại Đan Mạch cho kết quả những nguy cơ ung thư gan nguyên phát, chủ yếu là ung thư biểu mô tế bào gan, tăng gấp 36 lần ở những bệnh nhân mắc xơ gan so với nguy cơ chung [2].
-800x450.png "Nghiên cứu ghi nhận những bệnh nhân ung thư gan thường có tiền căn xơ gan trước đây")
Nghiên cứu ghi nhận những bệnh nhân ung thư gan thường có tiền căn xơ gan trước đây
11Triệu chứng bệnh xơ gan
Một số triệu chứng của bệnh xơ gan được kể đến như:
- Mệt mỏi.
- Dễ chảy máu hoặc bầm tím.
- Chán ăn.
- Buồn nôn, nôn.
- Phù.
- Sụt cân.
- Ngứa.
- Vàng da.
- Báng bụng.
- Tuần hoàn bàng hệ – là trình trạng khi động mạch hoặc tĩnh mạch bị tắc nghẽn, một kênh mạch mới sẽ phát triển xung quanh để tái cung cấp máu cho các cơ quan mà mạch máu bị tắc chi phối.
- Lòng bàn tay son.
- Ngón tay dùi trống.
- Mất kinh.
- Giảm ham muốn ở nam.
- Nữ hoá tuyến vú.
-800x450.jpg "Dấu sao mạch ở ngực bệnh nhân xơ gan")
Dấu sao mạch ở ngực bệnh nhân xơ gan
12Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bất cứ khi nào bạn có các triệu chứng nghi ngờ xơ gan, bạn nên đến khám tại phòng khám Tiêu hoá – Gan mật của các bệnh viện/ phòng khám lớn để được bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh và có phương pháp điều trị hiệu quả.
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
- Vàng da.
- Ngứa dữ dội.
- Sao mạch/ tuần hoàn bàng hệ.
- Nôn ra máu.
- Phù chân, báng bụng.
- Chuột rút cơ nghiêm trọng
- Nước tiểu sậm màu.
- Sốt.
- Lách to.
- Dễ gãy xương hơn.
-800x450.png "Lách to trong bệnh xơ gan")
Lách to trong bệnh xơ gan
Chẩn đoán
Bác sĩ chẩn đoán bệnh dựa vào bệnh sử mà bạn cung cấp, tiền căn bệnh, các triệu chứng lâm sàng. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định các cận lâm sàng cần thiết để kiểm tra gan và tìm các biến chứng sớm.
Các xét nghiệm bao gồm:
- Sinh hoá máu: với nồng độ albumin và các yếu tố đông máu thấp hơn bình thường; các chỉ số men gan, nồng độ sắt, billirubin, bạch cầu, creatinin tăng cao.
- Tổng phân tích tế bào máu: tìm dấu hiệu nhiễm trùng và thiếu máu do xuất huyết.
- Chẩn đoán hình ảnh: gồm chụp cắt lớp vi tính (CT) , siêu âm bụng và chụp cộng hưởng từ (MRI) giúp cho thấy kích thước, hình dạng và kết cấu của gan. Những xét nghiệm này cũng có thể xác định lượng sẹo, lượng chất béo trong gan và dịch trong bụng.
- Sinh thiết: Một mẫu mô gan được lấy ra và kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết gan có thể xác nhận chẩn đoán xơ gan, xác định được các nguyên nhân khác như mức độ tổn thương hay chẩn đoán ung thư gan.
Các bệnh viện uy tín
Nếu gặp phải tình trạng xơ gan hoặc cần nhận được sự tư vấn chuyên môn từ bác sĩ, bạn có thể đến khoa Gan mật của một số bệnh viện uy tín sau:
- Tại TP.HCM: Phòng khám Đại học Y Dược, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Trung tâm chẩn đoán Y khoa Medic,…
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc,…
Xơ gan là bệnh mạn tính gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Khi có các triệu chứng của xơ gan, bạn nên đi khám sớm nhất có thể. Hãy chia sẻ bài viết này đến gia đình và bạn bè để mọi người cùng biết thêm thông tin về căn bệnh này nhé!
Nguồn: MayoClinic, NHS, ClevelandClinic, PubMed.
