Sản giật là gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa sản giật

Sản giật là gì? 

Sản giật, được coi là một biến chứng của tiền sản giật nặng, thường được định nghĩa là sự khởi phát mới của hoạt động co giật nặng và/hoặc hôn mê không rõ nguyên nhân trong khi mang thai hoặc sau khi sinh ở một phụ nữ có các dấu hiệu hoặc triệu chứng của tiền sản giật. Nó thường xảy ra trong hoặc sau tuần thứ 20 của thai kỳ hoặc trong thời kỳ hậu sản.

Những dấu hiệu và triệu chứng của sản giật

Một số triệu chứng của sản giật bao gồm:

• Huyết áp cao;
• Sưng ở mặt hoặc tay;
• Đau đầu;
• Tăng cân quá mức;
• Buồn nôn và ói mửa;
• Các vấn đề về thị lực, bao gồm các giai đoạn mất thị lực hoặc nhìn mờ;
• Khó đi tiểu;
• Đau bụng, đặc biệt là ở vùng bụng trên bên phải;
• So giật;
• Mất ý thức;
• Kích động quá mức.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh sản giật

Sản giật ảnh hưởng đến nhau thai, là cơ quan cung cấp oxy và chất dinh dưỡng từ máu của mẹ đến thai nhi. Khi huyết áp cao làm giảm lưu lượng máu qua các mạch, nhau thai có thể không thể hoạt động bình thường. Điều này có thể dẫn đến việc con sinh ra bị nhẹ cân hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

Các vấn đề với nhau thai thường phải sinh non vì sức khỏe và sự an toàn của em bé. Trong một số trường hợp hiếm hoi, những tình trạng này gây ra thai chết lưu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến sản giật

Sản giật thường theo sau tiền sản giật, được đặc trưng bởi huyết áp cao xảy ra trong thai kỳ và hiếm khi xảy ra sau khi sinh. Các phát hiện khác cũng có thể có như protein trong nước tiểu. Nếu tình trạng tiền sản giật của bạn trở nên trầm trọng hơn và ảnh hưởng đến não, gây ra các cơn co giật, thì bạn đã mắc chứng sản giật.

Huyết áp cao

Tiền sản giật là khi huyết áp trở nên đủ cao để làm hỏng động mạch và các mạch máu khác như gây sưng tấy các mạch máu trong não và thai nhi. Nếu lưu lượng máu bất thường này qua các mạch cản trở khả năng hoạt động của não, thì co giật có thể xảy ra.

Protein niệu

Tiền sản giật thường ảnh hưởng đến chức năng thận. Protein trong nước tiểu, còn được gọi là protein niệu, là một dấu hiệu phổ biến của tình trạng này.

Thông thường, thận lọc chất thải từ máu và tạo ra nước tiểu từ những chất thải này. Tuy nhiên, thận cố gắng giữ lại các chất dinh dưỡng trong máu, chẳng hạn như protein, để phân phối lại cho cơ thể. Nếu bộ lọc của thận, được gọi là cầu thận, bị hư hỏng, protein có thể rò rỉ qua chúng và bài tiết vào nước tiểu.

Những ai có nguy cơ mắc phải sản giật?

Phụ nữ có tiền sử bị tiền sản giật thì có nguy cơ cao bị sản giật. Ngoài ra còn có phụ nữ thừa cân béo phì, tuổi trên 35 hoặc dưới 20, tiền sử gia đình có người bị sản giật, mang thai nhiều lần.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải sản giật

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc sản giật, bao gồm:

• Tăng huyết áp thai kỳ hoặc mãn tính (huyết áp cao);
• Mang thai đôi hoặc sinh ba;
• Mang thai lần đầu;
• Bệnh tiểu đường hoặc một tình trạng khác ảnh hưởng đến mạch máu;
• Bệnh thận mãn tính.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán sản giật

Một số xét nghiệm dùng để xác định sản giật như:

Xét nghiệm máu

Các xét nghiệm này bao gồm công thức máu hoàn chỉnh, đo lượng tế bào hồng cầu có trong máu và số lượng tiểu cầu. Xét nghiệm máu cũng sẽ giúp kiểm tra chức năng gan và thận.

Xét nghiệm creatinine

Creatinine là một chất thải được tạo ra bởi các cơ. Thận phải lọc hầu hết creatinine từ máu, nhưng nếu các cầu thận bị hư hỏng, creatinine dư thừa sẽ vẫn còn trong máu. Có quá nhiều creatinine trong máu có thể là dấu hiệu của chứng tiền sản giật.

Xét nghiệm nước tiểu

Xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra sự hiện diện của protein và tốc độ bài tiết.

Phương pháp điều trị sản giật hiệu quả

Sinh con là phương pháp điều trị được khuyến nghị đối với chứng tiền sản giật và sản giật. Bác sĩ sẽ xem xét mức độ nghiêm trọng của bệnh và mức độ trưởng thành của em bé khi đề xuất thời điểm sinh.

Nếu bác sĩ chẩn đoán bạn bị tiền sản giật nhẹ thì có thể theo dõi tình trạng và điều trị bằng thuốc để ngăn bệnh chuyển thành sản giật. Thuốc và theo dõi sẽ giúp giữ huyết áp an toàn hơn cho đến khi em bé đủ trưởng thành để chào đời.

Nếu phát triển chứng tiền sản giật hoặc sản giật nghiêm trọng, bác sĩ có thể sinh con sớm. Kế hoạch chăm sóc sẽ phụ thuộc vào khoảng thời gian mang thai và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Có thể phải nhập viện để theo dõi cho đến khi sinh con.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của sản giật

Chế độ sinh hoạt

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái.

Chế độ dinh dưỡng

• Bổ sung đầy đủ sinh dưỡng.

Phương pháp phòng ngừa sản giật hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Một số tổ chức đã phát triển các hướng dẫn sàng lọc, điều trị và phòng ngừa tiền sản giật và sản giật. Trường Cao đẳng Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) và Hiệp hội Y học Bà mẹ-Thai nhi (SMFM) tiếp tục ủng hộ việc sử dụng magie sulfat trong thời gian ngắn (thường là <48 giờ) trong chăm sóc sản khoa đối với các bệnh lý và thời gian điều trị bao gồm những điều sau:

• Các khuyến nghị gần đây cho thấy rằng magie sulfat được sử dụng để dự phòng co giật trong tiền sản giật nặng và để kiểm soát cơn co giật trong sản giật, mặc dù magie sulfat không cần thiết cho tiền sản giật nếu không có các biểu hiện nặng.
• Để bảo vệ thần kinh thai nhi trước khi sinh non sớm (tuổi thai <32 tuần) được dự đoán trước.
• Để kéo dài thời gian mang thai trong thời gian ngắn (≤48 giờ) để cho phép sử dụng corticosteroid trước sinh ở phụ nữ mang thai có nguy cơ sinh non trong vòng 7 ngày.